KOMUNIKADU BA IMPRENSA 12 de Agostu de 2021

CI 12 de Agostu 2021

 

1
KOMUNIKADU BA IMPRENSA
12 de Agostu de 2021, 16H15.
(Dr Rui Maria de Araújo, Kordenador Forsa-Tarefa ba Prevensaun no Mitigasaun Surtu Covid-19 iha Timor-Leste,
CIGC-SS)
Ohin, 12 de Agostu de 2021, hodi Centro Integrado Gestão de Crises, Sala Situação (CIGC-SS) nia naran,
hakarak hato’o ba jornalista, no ba públiku tomak, informasaun hanesan tuir mai:
I. EVOLUSAUN SURTU COVID 19 IHA TIMOR-LESTE.
Tabela 1: dadus evolusaun surtu Covid-19 iha Timor-Leste, husi 21 de Marsu 2020 to’o 12 de Agostu de 2021.
II. DADUS JERAL BA TIMOR-LESTE TOMAK:
1) Kazu detetatu foun ne’ebé relata ohin dia 12 de Agostu de 2021: 189 (iha Dili 107 &
Ermera 37 & munisipiu seluk hamutuk 45).
Husi total kazu detetadu foun ohin: mane 85, feto 103.
Husi total kazu detetadu foun ohin, hirak ho idade tinan <20:27 (14,2%); ho
idade
entre tinan 12-59 nain 160 (84,6%); ho idade >60:2.

MUNISIPIU KAZU
DETETA
DU FOUN
IHA 24
ORAS
IKUS
MÉDIA
INSIDÉNSIA
KADA
LORONPUR
100 MIL
ABITANTES
(Loron 7
ikus)
KAZU
REKUPERA
DU IHA 24
ORAS IKUS
KAZU
ATIVU
KUMULATIVU
REKUPERADU
KUMULATIVU
KAZU
KONFIRMADU
ÓBITU
IHA 24
ORAS
IKUS
KUMU
LATIVU
ÓBITU
KLASIFIKASAUN
TRANSMISSAUN
(Tuir klasifikasaun
transmissaun
OMS nian)
1 AILEU 0 3,6 1 18 46 64 0 0 Kazuiha Cluster
2 AINARO 14 3,1 0 17 57 74 0 0 Kazu iha Cluster
3 BAUCAU 10 2,8 6 36 714 751 0 1 Kazu iha Cluster
4 BOBONARO 2 6,1 0 74 242 320 0 4 Kazu iha Cluster
5 COVALIMA 4 11,3 0 164 203 367 0 0 Kazu iha Cluster
6 DILI 107 16,6 22 605 8.211 8.838 0 22 Transmisaun
Komunitária
7 ERMERA 37 18, 7 0 796 149 945 0 0 Transmisaun
Komunitária
8 LAUTEM 0 0,0 1 0 60 60 0 0 Kazu iha Cluster
9 LIQUIÇA 3 0,5 0 5 26 32 0 1 Kazu iha Cluster
10 MANATUTO 1 0,3 1 1 88 89 0 0 Kazu iha Cluster
11 MANUFAHI 6 0,2 0 9 78 87 0 0 Kazu esporádiku
12 RAEOA 5 8,7 0 58 32 90 0 0 Kazu esporádiku
13 VIQUEQUE 0 2,0 8 39 302 342 0 1 Kazu iha Cluster
TOTAL 189 9,0 39 1.822 10.208 12.059 0 29

2
Husi total kazu detetadu foun ohin, 52 kazus ka 27,5% maka sintomátiku
(hatudu sintomas).
2) Kazu rekuperadu ne’ebé ralata ohin, dia 12 de Agostu 2021: 39.
3) Total kazu ativu ohin, dia 12 de Agostu 2021:1.822.
4) Total kazu konfirmadu kumulativu iha 12 de Agostu 2021 (sura husi 21 Marsu
2020):
12.059.
5) Husi horiseik mai ohin, dia 12 de Agostu, hamutuk hotu Laboratóriu Nasionál Saúde
halo
710 testes PCR iha Dili, ho detalles hanesan tuir mai:
a) Vijilánsia sentinela:
32.
b) Rastreiu ba kontaktu (Contact tracing):126.
c) Rastreiu Aleatóriu (Random Screening):
100.
d) Viajen sai husi serka sanitária Munisipiu Dili:284.
Viajen internasionál:
25.
e) Follow up iha quarentena:
143.
6) Total testes PCR ne’ebé halo horiseik, dia 11 de Agostu, iha Munisipiu sira seluk ,
REAOA & HNGV, hamutuk
315, ho detalle hanesan tuir mai: (a) Baucau:62; (b)
Ermera:12; (c) Maliana:30; (d) Maubisse:85; (e) RAEOA:41; (f) Suai:23;
(g)
Viqueque:13; (h) HNGV:49.
7) Total doze vasina ne’ebé fo’o ona ba populasaun elijível (tinan 18 ba leten), to’o
ohin dader 10H00, dia 12 de Agostu (tuir Sistema Informasaun Sáude iha Ministériu
Saúde):
Grafiku nº1 – Progresu vasina hasoru Covid-19 iha Timor-Leste.
N.B: atu bele hetan imunidade grupu ka ‘’herd immunity’’, hodi bele satan
transmisaun virus corona iha populasaun nia le’et,
pelu menus 70% husi
populasaun Timor-Leste tenki hetan vasina kompletu/ka doze rua
.
3
III. EVOLUSAUN SURTU COVID 19 IHA MUNISPIU DILI, MUNISIPIU SIRA SELUK NO MÓS RAEOA
Atu bele hatene surtu ida ninia evolusaun, no mós surtu ne’e aumenta ka diminui, indikador
ida
ne’ebé matenek-nain epidemiolojia sira uza, maka insidénsia. Konvensionalmente
insidénsia sukat
total kazu foun, kada loron, pur 100 mil abitantes, no hatudu risku ne’ebé
populasaun iha atu hetan da’et moras ida
.
Gráfiku nº2: kazu detetadu foun kada loron iha Timor-Leste tomak, pur Munisipiu & RAEOA.
1. Tabela 1 ho Gráfiku Nº2 iha leten hatudu katak média (rata-rata) ohin, husi insidénsia Covid-
19 iha Timor-Leste, durante loron 7 ikus maka
9,0/100 mil abitantes, enkuantu ba deit
Munisipiu Ermera 18,7/100 mil abitantes.
2. Ohin, insidénsia iha Dili 16,6/100 mil abitantes, tuir kedas Munisipiu Covalima ho
insidénsia 11,3/100 mil abitantes, RAEOA ho insidénsia 8,7/100 mil abitantes, hafoin
Munisipiu Bobonaro ho insidénsia 6,1/100 mil abitantes.
3.
Ida ne’e hatudu katak (a) Insidénsia Munisipiu Ermera nian sei nafatin a’as-liu iha TimorLeste laran tomak; (b) Munisipiu tolu seluk – Dili, Covalima, Bobonaro – ho RAEOA, mós
hatudu risku a’as-liu, atu populasaun hetan da’et, no hada’et tutan virus SARS-CoV-2, iha
komunidade nia le’et.
IV. INFORMASAUN HUSI IZOLAMENTU VERA CRUZ
1. Iha dia 12 de Agostu de 2021, izolamentu Vera Cruz halo tratamentu ba kazu detetadu nain
31. Iha área obstetrisia nain 10, medisina interna nain 18, sirurjia nain 2 & pediatria 1.
a) Sira nain
10 iha obstetrisia, kategoria leve hotu.
b) Husi sira nain
18 iha medisina interna, 7 kategoria grave ( 1 uza ventilador, 6 ho
oksijéniu )
, 10 kategoria moderadu, 1 kategoria leve.
c)
2 iha sirurjia, kategoria leve hotu.
d) 1 iha pediatrai, kategoria
leve.
Ba
uc
au:
12,
1/1
00
mil

4
Gráfiku nº 3: Total kazu pozitivu hirak ne’ebé baixa ospital kada loron & kumulativu.
2. Koluna kór verde hatudu kazu leve, moderadu no grave ne’ebé baxa kada loron iha
fasilidade izolamentu Vera Cruz.
3. Liña azul iha gráfiku ne’e, hatudu númeru kumulativu kazu moderadu no grave ne’ebé baixa
iha Vera Cruz.
V. INFORMASAUN ADISIONÁL
1. Nafatin hakarak informa ba públiku katak rezultadu sekuensiasaun genómica konfirma
variante preokupante Delta
nakda’et ona iha komunidade Ermera nia le’et, liu-liu iha
Gleno, Ermera ho Railaco.
2. Aproveita informa mós ba públiku katak, fatin atu halo teste PCR maka hanesan tuir mai:
Wainhira sente moras isin-manas, mear, kakorok moras ka sintoma seluk tan: bele
ba konsulta iha Sentru Saúde ne’ebé besik, atu bele halo swab.
Wainhira atu husu autorizasaun esepsionál sai husi/tama serka sanitaria: iha Dili
bele ba halo swab iha Centro Convenções Dili (CCD).
Wainhira sente katak sai kontaktu-besik ba ema ruma ne’ebé detetau pozitivu ona,
no seidauk hetan kontaktu husi ekipa konjunta saúde:
bele liga ba numeru 119 atu
organiza oin sá foti swab.
VI. APELU

5
1. Apela ba populasaun iha Dili laran no mós iha Munisipiu sira seluk, atu aprezenta-an iha
fasilidade públiku saúde (Sentru Saúde ka Ospitál) ne’ebé besik, wainhira sente isin-manas,
ka kakorok moras, ka inus-ben, ka mear, hodi bele hetan atendimentu husi profisionál saúde
sira. Wainhira sedu liu hatene se virus ne’e kona ita ka la’e, di’ak liu, hodi nune’e bele hetan
atendimentu sedu liu, no
prevene tama ba iha situasaun ne’ebé hanaran sindroma
insufisiénsia respiratória aguda (SIRA), ka susar/difisil atu dada-i’is.
2. Ba populasaun iha Timor-Leste laran tomak, maski karik simu ona vasina, favor respeita
nafatin regra prevensaun no ijiéne individual, ne’ebé Governu hatu’ur ona, atu prevene
moras Covid-19 da’et ba mai
. Regra sira ne’e, hanesan ita hotu hatene ona, maka: (a) uza
máskara; (b) fase liman beibeik ho sabaun ka dezinfetante ruma; (c) evita kose liman ba
matan, inus ho ibun; (d) wainhira kumprimenta malu, la presiza ka’er liman, bensa-liman,
rei-malu ka haku’ak malu; (e) evita halibur malu barak; (f) hamri’ik ka tur do’ok husi ema
seluk, mínimu metru ida ho balun.
-ninin no rohanRMA

Share via
Copy link
Powered by Social Snap
COVID-19 Timor-Leste

FREE
VIEW