Kazu foun ohin: 99 – KOMUNIKADU BA IMPRENSA 27 Abril

CI 27 de Abril de 2021

27 de Abril 2021, 18H30

(Dr Rui Maria de Araújo, Kordenador Forsa-Tarefa ba Prevensaun no Mitigasaun Surtu Covid-19 iha Timor-Leste, CIGC-SS)

Ohin, loron 27 fulan Abril 2021, hodi Centro Integrado Gestão de Crises, Sala Situação (CIGC-SS) nia naran, hakarak hato’o ba jornalista, no ba públiku tomak, informasaun pur eskritu hanesan tuir mai:

I. DADUS JERAL BA TIMOR-LESTE TOMAK:

  • Total kazu konfirmadu kumulativu iha 27 de Abril 2021 (sura husi 21 Marsu 2020): 2048.
  • Kazu detetatu  foun  ne’ebé  relata  iha  dia    27  Abril  2021:  99    (iha Dili 58, iha Munisipiu seluk 41).
    • Husi total kazu detetadu foun ohin: mane 50, feto 49.
    • Husi total kazu detetadu foun ohin: sintomátiku nain 5; asintomátiku nain 94 (94,9%).
    • Husi total kazu detetadu foun ohin, 71 (71,1%) maka deteta tamba halo teste ho razaun atu halo viajen/ka halo ona viajen ba Munispiu hafoin deteta
  • Kazu rekuperadu ne’ebé ralata ohin, dia 27 de Abril 2021: 76
  • Total kazu ativu ohin, dia 27 de Abril 2021: 1073
  • Husi horiseik mai ohin, hamutuk hotu Laboratóriu Nasionál Saúde halo 958 testes PCR iha Dili, ho detalles hanesan tuir mai:
    • Vijilánsia sentinela:141.
    • Rastreiu ba kontaktu (Contact tracing): 27.
    • Rastreiu Aleatoriu (Random Screening): 198.
    • Viajen sai husi serka sanitária Munisipiu Dili:568.
    • Viajen internasionál: 22.
    • Follow up iha quarentena:
      • Husi horiseik mai ohin, testes PCR ne’ebé halo iha Munisipiu sira seluk total 312, ho detalle hanesan tuir mai: (a) Maubisse: 94; (b) Maliana: 15; (c) Viqueque: 46; (d) Suai: 84; (c) Baucau:73.
      • Teste follow up ba sira iha fatin izolamentu: 101 (76 negativu ona, 25 sei nafatin pozitivu).

 

 

II. TABELA EVOLUSAUN SURTU COVID 19 IHA TIMOR-LESTE: HUSI 21 MARSU 2020 – 27 ABRIL

2021.

(Tuir klasifikasaun transmissaun OMS nian)

 

 

 

MUNISIPIU

TOTAL KUMULATIVU KAZU

KONFIRMADU

 

TOTAL KAZU FOUN IHA 24 ORAS IKUS

TOTAL ÓBITU IHA 24 ORAS

IKUS

TOTAL KUMULATIVU ÓBITU  

KLASIFIKASAUN TRANSMISSAUN

1 AILEU 6 1 0 0 Kazu esporádiku
2 AINARO 17 2 0 0 Kazu Esporáriku
3 BAUCAU 92 34 0 0 Kazu iha Cluster
4 BOBONARO 16 0 0 0 Kazu esporádiku
5 COVALIMA 52 0 0 0 Kazu iha Cluster
6 DILI 1719 58 0 3 Transmisaun

Komunitária

7 ERMERA 43 2 0 0 Kazu iha Cluster
8 LAUTEM 12 0 0 0 Kazu esporádiku
9 LIQUIÇA 14 0 0 0 Kazu Esporádiku
10 MANATUTO 5 0 0 0 Kazu esporádiku
11 MANUFAHI 52 0 0 0 Kazu iha Cluster
12 RAEOA 6 1 0 0 Kazu esporádiku
13 VIQUEQUE 14 1 0 0 Kazu iha Cluster
TOTAL 2048 99 0 3

 

 

III. EVOLUSAUN SURTU COVID 19 IHA MUNISPIU DILI

Atu bele hatene surtu ida ninia evolusaun, no mós surtu ne’e aumenta ka diminui, indikador seluk ne’ebé matenek-nain epidemiolojia nian uza, maka insidénsia. Konvensionalmente insidénsia sukat total kazu foun kada loron pur 100 mil habitantes, no hatudu risku ne’ebé populasaun iha atu hetan da’et moras ida.   Loron hirak liu ba publika ona prevelénsia ne’ebé sukat persentajen husi ema ne’ebé detetadu hetan moras ida, iha populasaun nia le’et, no hatuku problema moras ne’e bo’ot to’o iha ne’ebé. Hahú ohin sei publika gráfiku insidénsia iha Munisipiu Dili:

Husi ‘’spike’’ (tutun-meik) iha kór matak, gráfiku iha leten hatudu katak hahú fulan Marsu 2021 iha aumentu maka’as kazu detetadu iha Dili, hanesan ita hotu hatene ona, no hahú fulan Abril kazu aumenta maka’as liu tan. Durante loron 7 ikus, media (rata-rata) insidénsia Covid-19 iha Dili kada loron: 27,3/100 mil abitantes. Hanesan komparasaun, media insidénsia kada loron iha  India 22.5/100 mil abitantes, Indonésia ninia media insidénsia kada loron maka 1,9/100 mil abitantes. Brasil ninian 27,4/100 mil abitantes no EUA 18,1/100 mil abitantes.

 

IV. EVOLUSAUN SURTU COVID-19 IHA MUNISIPIU SIRA SELUK HO REAEOA

Evolusaun surtu Covid-19 iha Munisipiu sira ho mós RAEOA, bele haree iha tabela no dadus jerál iha leten.

 

V. INFORMASAUN ADISIONÁL

  1. Iha dia 27 de Abril de 2021, izolamentu Vera Cruz iha kazu detetadu nain 22. Iha área obstetrisia nain 8, medisina interna nain 11, pediatria nain
    • Sira nain 8 iha obstetrisia, kategoria moderadu hotu, sira nia kondisun estável.
    • Sira nain 11 iha medisina interna, 1 grave, 10 moderadu. Nain 1 grave ne’e, uza ventiladór no rekupera di’ak kompara ho loron hirak liu bá. Nain 10 seluk iha kategoria moderadu, maibé nain 2 mak uza oksijéniu ho mask.
    • Kazu 3 pediatria, 2 moderadu, nain 1 Nain 1 grave uza CPAP, no 2 moderadu la uza ona oxijéniu.
  2. Nafatin hakarak informa ba jornalista ho públiku tomak katak la iha diferensa entre aplikasaun medidas saúde públika hodi prevene no mitiga surtu COvid -19 entre Dili, ho Munisipiu sira seluk & RAEOA. Ema ruma sai husi Dili ba Munisipiu seluk ho RAEOA, maski lori ona rezultadu teste PCR, tamba Dili ninia númeru kazu aumenta maka’as iha fulan 2 ikus, autoridade saúde sira iha Munisipiu sira seluk no RAEOA, nafatin bele husu atu kuarentena no repete test PCR, wainhira sira avalia katak ema ne’ebé halo viajem ne’e, tama iha kategoria risku atu hada’et tutan moras ba populasaun iha fatin nabá (favor haree insidénsia iha Dili, hanesan temi ona iha leten). Medida hirak ne’e autoridade saúde sira foti atu PREVENE virus SARS-CoV-2 la hada’et tutan maka’as liu tan iha Munsipiu sira no RAEOA ne’ebé, tuir klassifikasaun transmissaun OMS nian, hanesan bele haree iha tabela iha leten, sei nafatin kazu esporádiku, ka kazu iha kluster.

 

  1. Aproveita mós oportunidade atu informa ba públiku katak husi pedidu klarifikasaun liu husi kanál diplomatiku ne’ebé Embaidaxa Timor-Leste iha Malázia halo, Ofisiál Ligasaun husi British High Commission iha Kuala Lumpur informa katak, relasiona no sira nian 35 ne’ebé tenki fila mai Timor-Leste: ‘’Each passenger was assessed and a decision made to determine if they were admissible to the Those deemed so were allowed to travel onwards once new COVID Tests had been conducted and negative results received.’’ Resposta iha leten hatudu momós katak sira nain 35, LA ADMITE TAMA IHA UK TAMBA RAZAUN SELUK. Se fosse sira preinxe kriteriu sira seluk, sira hetan permisaun atu halo viajem, wainhira halo fali test COVID ho rezultadu negativu, hanesan mós ho Timoroan sira seluk ne’ebé halo duni viajen, tamba prazu limite test nian 72 oras liu tiha ona.

 

VI. APELU

  1. Apela ba populasaun iha Dili laran no mós iha Munisipiu sira seluk, atu aprezenta-an iha fasilidade saúde públiku (Sentru Saúde ka Ospitál) ne’ebé besik, wainhira sente isin-manas, ka kakorok moras, ka inus-ben, ka mear, hodi bele hetan atendimentu husi profisionál saúde sira. Wainhira sedu liu hatene se virus ne’e kona ita ka la’e, di’ak liu, hodi nune’e bele hetan atendimentu sedu liu, no prevene tama ba iha situasaun ne’ebé hanaran sindroma insufisiénsia respiratória aguda (SIRA), ka dada I’is susar.
  2. Apela ba jovem sira atu nafatin kuidadu-an, hodi la hetan da’et virus SARS-COV-2, husi ema ruma, wainhira la’o sai husi uma, hafoin da’et tutan ba ferik ho katuas sira iha uma-laran. Sira ne’ebé idade tinan 60 ba leten, no sira ne’ebé sofre ho moras seluk tan, vulnerável liu atu tama iha SIRA kategoria moderadu no grave, wainhira hetan da’et husi virus ne’e.
  3. Ba populasaun iha Timor-Leste laran tomak, favor respeita nafatin regra prevensaun no ijiéne individual, ne’ebé Governu hatu’ur ona atu prevene moras Covid-19 da’et ba mai. Regra sira ne’e, hanesan ita hotu hatene ona, maka: (a) Uza mascara; (b) fase liman beibeik ho sabaun ka dezinfetante ruma; (c) evita kose liman ba matan, inus ho ibun; (d) wainhira kumprimenta malu, la presiza ka’er liman, bensa-liman, rei-malu ka haku’ak malu; (e) evita halibur malu barak; (f) hamri’ik ka tur do’ok husi ema seluk, mínimu metru ida ho

 

-ninin no rohan-

RMA

Share via
Copy link
Powered by Social Snap
COVID-19 Timor-Leste

FREE
VIEW