๐๐ข๐ ๐จ๐ก๐๐๐๐๐จ ๐๐ ๐ฃ๐ฅ๐๐ก๐ฆ๐ 18-02-2022
๐๐ฟ๐ฎ. ๐ข๐ฑ๐ฒ๐๐ฒ ๐ฑ๐ฎ ๐ฆ๐ถ๐น๐๐ฎ ๐ฉ๐ถ๐ฒ๐ด๐ฎ๐
๐๐ผ๐ฟ๐ฑ๐ฒ๐ป๐ฎ๐ฑ๐ผ๐ฟ๐ฎ ๐๐ฒ๐ฟ๐ฎ๐น ๐ฆ๐๐ฟ๐๐ ๐๐ผ๐๐ถ๐ฑ-๐ญ๐ต ๐ ๐ฆ
Ohin, 18 fevereiru 2022, Kordenadรณra Jerรกl Surtu Covid-19, Ministรฉriu Saรบde Timor-Leste hakarak hatoโo ba jornalista, no ba pรบbliku tomak, informasaun hanesan tuir mai:
๐. ๐ฃ๐ข๐ก๐ง๐จ ๐๐ ๐ฃ๐ข๐ฅ๐ง๐๐ก๐ง๐ ๐๐ข๐ฅ๐ข๐ก ๐ข๐๐๐ก ๐ก๐๐๐ก
Nรบmeru kazu detetadu foun 123 (taxa pozitividade: 9.3). Rekuperadu: 243
Tratamentu ospitalizadu: 6. รbitu 0 (zero).
Munisรญpiu 1 la iha ona kazu ativu, munisรญpiu 10 ho RAEOA sei iha kazu esporรกdiku no Kapitรกl Dรญli ho Transmisaun Komunitรกria.
Kobertura vasina kompletu (doze 2) iha Timor-Leste tomak, foin maka 71,5%.
๐๐. ๐๐ฉ๐ข๐๐จ๐ฆ๐๐จ๐ก ๐ฆ๐จ๐ฅ๐ง๐จ ๐๐๐ ๐ง๐๐ ๐ข๐ฅ-๐๐๐ฆ๐ง๐
๐๐ข๐ฉ๐๐-๐ญ๐ต ๐๐จ๐ฆ๐ ๐ฎ๐ญ/๐ฏ/๐ฎ๐ฌ๐ฎ๐ฌ – ๐ญ๐ด/๐ฎ/๐ฎ๐ฌ๐ฎ๐ฎ
(Aneksu Tabela ๐๐ข๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐ ๐๐ข๐ ๐ก๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐ ๐๐ข๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐)
๐๐๐. ๐๐๐๐จ๐ฆ ๐๐๐ฅ๐ฬ๐ ๐ง๐๐ ๐ข๐ฅ-๐๐๐ฆ๐ง๐ ๐ง๐ข๐ ๐๐
๐ญ. Kazu foun relata ohin/๐ก๐ฒ๐ ๐๐ผ๐ป๐ณ๐ถ๐ฟ๐บ๐ฒ๐ฑ: ๐ญ๐ฎ๐ฏ
(Request Test, Contact Tracing, Vijilansia Sentinela no Pedidu Viรกjen bรก rai liur)
๐ฎ. Rekuperadu/๐ก๐ฒ๐ ๐ฅ๐ฒ๐ฐ๐ผ๐๐ฒ๐ฟ๐ฒ๐ฑ: ๐ฎ๐๐ณ
๐ฏ. Kazu ativu/๐๐ฐ๐๐ถ๐๐ฒ ๐๐ฎ๐๐ฒ๐: ๐ญ๐ฑ๐ญ๐ฒ
๐. Totรกl komulativu kazu konfirmadu/๐ง๐ผ๐๐ฎ๐น ๐๐ผ๐ป๐ณ๐ถ๐ฟ๐บ๐ฒ๐ฑ: ๐ฎ๐ฎ๐ฎ๐ฒ๐ญ
๐ฑ. รbitu neโebรฉ relata ohin/๐ก๐ฒ๐ ๐๐ฒ๐ฎ๐๐ต: ๐ฌ
๐ฒ. รbitu iha Timor-Leste/๐ง๐ผ๐๐ฎ๐น ๐๐ฒ๐ฎ๐๐ต๐: ๐ญ๐ฎ๐ฑ
๐ณ. Husi horiseik mai ohin teste ne’ebรฉ mak Laboratรณriu Nasionรกl Saรบde halo hamutuk 548 PCR, ho detallu hanesan tuirmai:
Vijilรกnsia sentinela: 11
Rastreiu ba Kontaktu: 203
Rastreiu Aleatรณriu: 189
Viรกjen internasionรกl: 144
Follow up iha kuarentena: 1
๐ด. Teste PCR neโebรฉ halo horiseik iha Munisรญpiu sira seluk, RAEOA & HNGV hamutuk 207 ho detalle hanesan tuirmai:
๐๐ฎ๐๐ฐ๐ฎ๐: 29
๐๐ฟ๐บ๐ฒ๐ฟ๐ฎ: 0
๐ ๐ฎ๐น๐ถ๐ฎ๐ป๐ฎ: 29
๐ ๐ฎ๐๐ฏ๐ถ๐๐๐ฒ: 12
๐ฅ๐๐๐ข๐: 16
๐ฆ๐๐ฎ๐ถ: 20
๐ฉ๐ถ๐พ๐๐ฒ๐พ๐๐ฒ: 0
๐๐ผ๐๐ฝ๐ฎ๐น๐ผ๐: 0
๐๐ก๐๐ฉ: 101
๐ฉ๐ฒ๐ฟ๐ฎ ๐๐ฟ๐๐: 0
Total teste PCR iha oras 24 ikus 755 Ida neโe hatudu taxapozitividade 9,3 (iha semana kotuk, 11 fevereiro, taxa pozitividade: 18,4%).
๐ต. Vasina neโebรฉ foโo ona ba populasaun elijรญvel (tinan 18 ba leten), toโo ohin dadeer 10H00, 18 fevereiru (tuir Sistema Informasaun Saรบde iha Ministรฉriu Saรบde):
Aneksu Grafiku nยบ1 – Progresu vasina hasoru Covid-19 iha Timor-Leste.
๐๐ฉ. ๐ง๐๐ซ๐ ๐๐ก๐ฆ๐๐๐ฬ๐ก๐ฆ๐๐ ๐ฆ๐จ๐ฅ๐ง๐จ ๐๐ข๐ฉ๐๐-๐ญ๐ต ๐๐๐ ๐ง๐๐ ๐ข๐ฅ-๐๐๐ฆ๐ง๐
Atu bele hatene surtu ida ninia evolusaun, nomรณs surtu neโe aumenta ka diminui, indikador ida neโebรฉ matenek-nain epidemiolรณjia nian uza, maka insidรฉnsia.
Konvensionalmente insidรฉnsia sukat totรกl kazu foun kada loron pur 100mil abitante no hatudu risku neโebรฉ populasaun iha atu hetan daโet moras ida.
Tabela 1 ho Grรกfiku Nยบ2 iha leten hatudu katak mรฉdia (rata-rata) ohin,insidรฉnsia Covid-19 iha Timor-Leste, durante loron 7 ikus maka 9,3/100 mil abitantes (iha semana kotuk, 11 fevereiru: 12,6/100 mil abitantes), enkuantu ba deit Munisipiu Dili 28,0/100mil abitante (semana kotuk, 11 fevereiru: 41,2/100 ‘mil abitante).
๐. ๐๐ก๐๐ข๐ฅ๐ ๐๐ฆ๐๐จ๐ก ๐ข๐ฆ๐ฃ๐๐ง๐๐๐๐ญ๐๐ฆ๐๐จ๐ก
18/2/2022, Izolamentu Vera Cruz, Lahane, HNGV no fatin seluk iha territรณriu laran tomak, halo tratamentu hospitalizadu ba kazu detetadu pozitivu hamutuk: ๐ญ๐ฒ (๐ต ๐ถ๐ต๐ฎ ๐ถ๐๐ผ๐น๐ฎ๐บ๐ฒ๐ป๐๐ ๐๐ฎ๐ต๐ฎ๐ป๐ฒ, ๐ณ ๐ถ๐ต๐ฎ ๐ฉ๐ฒ๐ฟ๐ฎ ๐๐ฟ๐๐).
- a) Baixa ho Covid-19: ๐ญ๐
- b) Baixa tamba Covid-19: ๐ฎ (sintomas moderadu)
๐๐. ๐๐ก๐๐ข๐ฅ๐ ๐๐ฆ๐๐จ๐ก ๐๐๐๐ฆ๐๐ข๐ก๐ฬ๐
Hakarak hatoโo mรณs katak ema ne’ebรฉ tama husi estranjeiru ho vasina dala rua (2) ou
kompleta, hein depois de 48 oras teste PCR negativo mak foin bele la’o livre, no ba sira
nebeโe vasina dala 1 ou la kompleta no mรณs ba sira nebe sedauk vasina sei halo karantina
to 14 dias hafoin teste PCR negativo mak foin sai no la’o livre.
Hakarak hatoโo mรณs katak ema ne’ebรฉ mai husi stranjeiro tantu via Aereo, Terestre no Marรญtima sei halo teste imediata iha pontu entrada hafoin 24h ba 48h ho rezultadu teste PCR negativu maka belela’o livre.
Ba sira nebeโe vasina dala 1 ou la kompleta nomรณs ba sira ne’ebรฉ sedauk simu vasina sei halo kuarentena obrigatoriamente to loron 14 hafoin teste PCR negativu no sei simu sertifikadu livre kuarentena maka foin sai no la’oao livre.
Aproveita hatoโo mรณs ba pรบbliku katak, fatin atu halo teste PCR makahanesan tuir mai:
Wainhira sente moras isin-manas, me’ar, kakorok moras ka sintoma seluk tan: bele ba konsulta iha Sentru Saรบde ka ospitรกl neโebรฉ besik, atu bele halo swab no ba sira neโebe iha Dili bele mai direita iha CCD husi loron segunda toโo domingu, dadeer 08:00 – 12:00 no loraik hahu 14:00 – 17:00.
Wainhira sente katak sai kontaktu besik ho kazu pozitivu ka ๐ถ๐๐๐ก๐๐๐ก ๐ก๐๐๐๐๐๐ sei halo teste imediatamente iha fatin neโebรฉ determina ona no karik rezultadu PCR negativu sei halo kuarentena ka Autokuarentena obrigatรณriu durate loron 7 hafoin repete fali teste no husi resultado PCRkarik negativu hafoin bele la’o livre.
Ba informasaun detallu bele liga ba nรบmeru 119 ka Responsavel Vijilansia Epidemiolรณjia pilar 3 ho nรบmeru 78234000 atu organiza
oinsรก foti amostra, kuarentena no ๐ถ๐๐๐ก๐๐๐ก ๐ก๐๐๐๐๐๐.
Apela mรณs ba pรบbliku katak atu trata dokumentu ba Auto-izolamentu maka hanesan;
hatama karta pedidu auto-izolamentu nian ba iha Ministรฉriu Saรบde no dirije ba Diretรณra Jerรกl Saรบde/Kordenadรณra Jerรกl Surtu Covid-19 nian hafoin hetan verifikasaun ba fatin no aprova husi Pilar 7.
Ba sira neโebรฉ halo auto-izolamentu no la hatudu sintomas ka asintomatiku sei izola an durante loron 10 no sei hetan sertifikadu livre ba auto-izolamentu nian husi pilar 7, no ba sira neโebรฉ hatudu sintomas ka asintomatiku depois loron 10 sei aumenta tan loron 3 hafoin hetan serfikadu no livre husi auto-izolamentu.
Durante auto-izolamentu sei hetan monitorizasaun husi ekipa pilar 7 neโebรฉ toma responsabilidade ba auto-izolamentu.
Ba informasaun detalhe bele kontaktu numero 119 ka ekipa responsavel pilar 7 ho nรบmeru +670 78739516 ka +670 76684250
๐๐๐. ๐๐ฃ๐๐๐จ
๐. Apela ba populasaun iha Dรญli laran no mรณs iha Munisรญpiu sira seluk, atu aprezenta-an iha fasilidade saรบde (Sentru Saรบde ka Ospitรกl) neโebรฉ besik, wainhira sente isin-manas, kakorok moras, inus-ben, ka mear, hodi bele hetan atendimentu husi profisionรกl saรบde sira. Wainhira sedu liu hatene se virus neโe kona ita ka laโe, diโakliu ๐๐๐๐ฃ๐๐๐ ๐ก๐๐๐ ๐๐ ๐โ๐ ๐ ๐๐ก๐ข๐๐ ๐๐ข๐ ๐๐โ๐๐๐ โ๐๐๐๐๐๐ ๐ ๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐ข๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐ก๐๐๐๐ ๐๐๐ข๐๐ (๐๐ผ๐ ๐ด), ๐๐ ๐ ๐ข๐ ๐๐/๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐ก๐ข ๐๐๐๐-๐๐๐ .
- Apela mos katak amostra nebeโe lori ba Australia iha dia 28 janeiru 2022 hodi halo teste konfirmasaun ba variante Omicron iha Instituto Doherty Australia konfirma katak ho Variante Omicron.
- Ba populasaun iha Timor-Leste laran tomak, maski simu ona vasina, favor respeita
nafatin regra prevensaun no ijiรฉne individual, neโebรฉ Governu hatuur ona, atu prevene moras Covid-19 daโet ba mai. Regra sira neโe, hanesan ita hotu hatene ona, maka:
Uza mรกskara
Fase liman bebeik ho sabaun ka uza dezinfetante ruma
Evita kose liman ba matan, inus ho ibun
Wainhira kumprimenta malu lapresiza kaer liman, bensa-liman, rei-malu ka hakuak malu
Evita halibur malu barak
Hamriik ka tuur dook husi ema seluk mรญnimu metru ida ho balun.